est czas urlopów. Wielu z nas wyjechało daleko od całorocznej codzienności, wyłączyło służbowe numery telefonów, a skrzynce mailowej nakazało informować, że do tego a tego dnia adresat jest „not available”.

Dzisiejsza Ewangelia mówi nam, że i Jezus wraz ze swoimi uczniami udają się na „urlop”. „Pójdźcie wy sami osobno na pustkowie i wypocznijcie nieco” (Mk 6, 31). Jezus wczuwa się w sytuację uczniów, którzy właśnie wrócili z wymagającej pracy apostolskiej. Jezus rozumie ich zmęczenie i napięcie nerwowe. Wie, że potrzebują odpoczynku. On sam zresztą również, prawdziwy człowiek – „Syn Człowieczy”, jak określa samego siebie.

I oto przykra niespodzianka...

Czytanie z Ewangelii Marka (Mk 6,10) przypomina tekst z Ewangelii Mateusza (Mt 10,12-13). Jezus daje następujące wskazówki swoim uczniom: „Wchodząc do domu, przywitajcie go pozdrowieniem. Jeśli dom na to zasługuje, niech zstąpi na niego pokój wasz; jeśli zaś nie zasługuje, niech pokój wasz powróci do was!”

Witanie ludzi w pokoju, goszczenie ich w naszych domach i odprowadzanie ich w momencie odjazdu należy do podstawowych tematów i wartości opisanych w pismach żydowskich, a także dostrzegalnych w naszym codziennym życiu.  

Na kanwie Ewangelii o Jezusowej wizycie w synagodze w rodzinnym Nazarecie wysnujmy trzy refleksje.

Po pierwsze....

Centrum Heschela KUL zaprasza na międzynarodową konferencję naukową, pt. „Proście o pokój dla Jeruzalem” (Ps 122,6). Bosko-ludzki, mesjański i eschatologiczny dar pokoju dla Ziemi Świętej, która odbędzie się w dniach 5-7 listopada 2024 na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim Jana Pawła II.

Ziemia Święta od czasów starożytnych naznaczona jest wojnami i niepokojem. Ziemia piękna i dobra, opływająca w mleko i miód (Kpł 20,24), którą Bóg ofiarował swojemu ludowi, musiała być równocześnie przez Izrael zdobyta. Na skutek łamania Przymierza z Bogiem, naród wybrany cierpiał najazdy obcych ludów, znalazł się na wygnaniu w Babilonii, aż wreszcie po dwóch powstaniach został z niej wygnany i uległ rozproszeniu, aby powrócić do niej po niemal dwóch tysiącach lat. Co uczynić, aby w Ziemi Świętej zagościł upragniony dar pokoju? Pytanie to staje się tym bardziej aktualne u progu XXI w., kiedy patrzymy na konflikt izraelsko-palestyński, wstrząsający na nowo ziemią patriarchów, proroków i Jezusa. W jaki sposób rozumie pokój w Ziemi Świętej Pismo Święte i jaką jego wizję proponuje? Czego Boży dar pokoju wymaga od wspólnoty ludzkiej? W jaki sposób budować pokój w Ziemi Świętej i jaki udział mogą w tym mieć przedstawiciele trzech wielkich zamieszkujących ją religii monoteistycznych?

W Ewangelii Marka 5 czytamy o kobiecie, która przez wiele lat cierpiała na krwotok. Została uzdrowiona, gdy dotknęła rąbka szaty Jezusa. Rąbek szaty nie jest przypadkowym opisem. W czasach Jezusa w Jerozolimie i żydowskich miastach na północy kraju panował zwyczaj przestrzegania biblijnego przykazania tzitzit/ frędzli na rąbku szaty.

W Księdze Liczb 15, 38-39 czytamy: „Powiedz Izraelitom, niech sobie zrobią frędzle na krajach swoich szat, oni i ich potomstwo, i do każdego frędzla użyli sznurka niebieskiego koloru. Dla was będą te frędzle, a gdy na nie spojrzycie, przypomnicie sobie wszystkie przykazania Pana, aby je wypełnić - a nie pójdziecie za żądzami swego serca i oczu, przez które plamiliście się niewiernością”. Przykazanie to pojawia się po raz drugi w Księdze Powtórzonego Prawa 22, 12: „Zrobisz sobie frędzle na czterech rogach płaszcza, którym się okrywasz”.

Pismo języka hebrajskiego w jakim powstała Biblia Starego Testamentu posiadało jedynie spółgłoski. Podobnie tekst grecki Nowego Testamentu był zapisem ciągłym, bez znaków interpunkcyjnych. Dla właściwego odczytania treści zapisanej, czytelnik musiał być w relacji z kimś, kto znał intencję twórcy tego tekstu. Dlatego Ezdrasz wprowadził zwyczaj publicznego czytania Tory wraz interpretacją tekstów świętych: „Czytano więc z tej księgi, księgi Prawa Bożego, dobitnie, z dodaniem objaśnienia, tak że lud rozumiał czytanie” (Ne 8,8).

Lud Pierwszego Przymierza niosący Biblię hebrajską posiada swoją tradycję egzegetyczną. Dokonujący interpretacji ma świadomość tego, że nie pomniejsza on otrzymanego objawienia. Jego komentarz pomaga jedynie zrozumieć i zobaczyć aktualność tego, co objawia Bóg. Często obowiązywała zasada interpretacji danego fragmentu Biblii przez odwołanie się do innych cytatów biblijnych. Targumy i midrasze objaśniały dane fragmenty tekstu biblijnego. Ich twórcy posługiwali się różnymi regułami, np.: szukanie fragmentów paralelnych, dla wprowadzenia nowej interpretacji (gezerah shavah), modyfikowanie czytania tekstu (Kal tiqrey), stosowanie drugiego znaczenia (tartey miszma).

W komentarzu do dzisiejszej Ewangelii, także pragnę odwołać się do innych fragmentów Kidvey Kodesh.

Słowo „przypowieść” pochodzi od dwóch greckich słów. Para jak w przypadku czegoś równoległego  oznacza zestawienie dwóch rzeczy obok siebie; balo oznacza rzucać lub rzucić. Tak więc przypowieści łączą w sobie te dwa obrazy. Badając możliwe powiązania między przypowieścią a naszym życiem odkrywamy nowe rzeczy zarówno o Królestwie Bożym, jak i o nas samych.

Nie przesadzając, Szawuot to moment, na który wszyscy czekaliśmy. Dokładnie od Paschy odliczamy czas aż do tej chwili. Księga Kapłańska 23 i Księga Powtórzonego Prawa 16 mówią nam kiedy ma się odbyć święto Szawuot. Od czasu Paschy Bóg mówi: „Odliczysz siedem tygodni.... będziesz liczył do dnia po siódmym szabacie, pięćdziesiąt dni” (Kpł 23:15-16). Oto dlaczego to święto nazywa się Szawuot, Święto Tygodni – jest ono oddzielone od Paschy siedmioma tygodniami. Wyjaśnia to dlaczego jest ono również nazywane z greckiego Pięćdziesiątnicą, ponieważ występuje pięćdziesiąt dni po Passze.

Scena, którą opowiada dzisiejsza Ewangelia ma miejsce w Kafarnaum, gdzie Jezus odwiedza dom Szymona i Andrzeja. Na widok gromadzących się tłumów zaniepokojona rodzina próbuje Go powstrzymać, obawiając się, że odszedł od zmysłów (Mk 3, 21). Być może boją się, że uzdrawiający Jezus działa pod wpływem demonicznego ducha. Ich obawy wzmacniają dodatkowo sądy uczonych w Piśmie, którzy stwierdzają, że Mistrz przez władcę złych duchów wyrzuca złe duchy (Mk 3,22). W ich mniemaniu Jezus uprawia magię.

W święto Bożego Ciała, czyli w uroczystość Najświętszego Ciała i Krwi Chrystusa, czytaniem z Ewangelii jest oczywiście ustanowienie Eucharystii podczas Ostatniej Wieczerzy. Myślę, że moje pytanie tutaj jest naprawdę podstawowe: dlaczego właśnie chleb i wino? Chleb podobnie jak wino ma wiele znaczeń. Ale chleb i wino razem? Dlaczego nie tylko chleb lub też dlaczego nie chleb, wino i oliwa z oliwek? Dlaczego akurat mamy to połączenie?