Dzisiejszy fragment z ewangelii Marka 9,32-37 mówi o uczniach, którzy uważali siebie za wyjątkowych. Uczniowie uważają się za wyjątkowych ponieważ: (1) Zostali bezpośrednio powołani przez Jezusa. (2) Jezus ich osobiście naucza. (3) Jezus przebywa z nimi praktycznie nieustannie.

Jednakże zamiast być wdzięcznymi za swoją uprzywilejowaną pozycję, starają się oni ją powiększyć. Sprawia to, że staje się to działaniem na rzecz samouwielbienia i jest to czymś całkowicie sprzecznym z nauczaniem Jezusa, że „pierwsi będą ostatnimi, a ostatni pierwszymi”. Co gorsza uczniowie nie wiedzą, że ich zainteresowanie tą sprawą jest niesłuszne. Milczą kiedy Jezus pyta ich o co się spierają, ponieważ wiedzą, że spierają się o niewłaściwą rzecz.

Elul to nazwa ostatniego miesiąca żydowskiego roku poprzedzającego Nowy Rok - Rosz haSzana. Elul jest znany jako miesiąc miłosierdzia i przebaczenia, w którym duchowo przygotowujemy się do okresu Wielkich Świąt. Tradycyjnie jest to czas osobistej introspekcji i skruchy. W ramach przygotowań do Rosz haSzana jest przeprowadzany głęboki proces „rozliczania duszy”. Jest to czas kiedy tradycja uczy nas, że cała ludzkość jest wezwana do rozliczenia i Bożego sądu.

W Centrum Młodzieży Trójmorza im. błogosławionego Prymasa Tysiąclecia i św. Jana Pawła II w Wetlinie w województwie podkarpackim odbyły się warsztaty dla finalistów Ogólnopolskiego Konkursu Biblijnego, organizowanego corocznie przez Instytut Nauk Biblijnych KUL oraz Dzieło Biblijne im. Jana Pawła II.

Wrześniowe warsztaty zostały przygotowane we współpracy z Centrum Relacji Katolicko-Żydowskich KUL im. Abrahama J. Heschela. „Uczestniczyło kilkunastu księży i seminarzystów z całej Polski, którzy w Bieszczadach, ziemi wielu kultur, poznawali wspólne tradycje judaizmu i chrześcijaństwa oraz modlili się o pokój w Izraelu i w Ukrainie. W ten sposób kształtują się moderatorzy dialogu katolicko-żydowskiego, tak potrzebni w naszych społecznościach obywatelskich i w Kościele” - ocenił dyrektor Centrum Heschela KUL ks. dr hab. Marcin Kowalski, prof. KUL, jeden z prowadzących warsztaty.

Kiedy Izraelici utracili niezależność państwową po najeździe Babilończyków w 586 roku przed Chr., rozpoczął się trwający dwadzieścia sześć wieków okres, w którym praktycznie nie posiadali własnego niezawisłego państwa, z wyjątkiem stosunkowo krótkiego czasu rządów Hasmoneuszy. W czasie, gdy Jezus rozwijał swoją publiczną działalność, tendencje narodowowyzwoleńcze wśród Żydów będących wówczas pod okupacją rzymską, okazywały się szczególnie silne. Nadzieje te miał zrealizować oczekiwany Mesjasz.

Czytanie z Ewangelii Marka 8 września (Mk 7, 31-37) mówi nam o Jezusie, który podróżuje po północnej części Ziemi Świętej i uzdrawia ludzi:  „Stamtąd podążył Jezus dalej i przyszedł nad Jezioro Galilejskie. (…) Położyli ich u nóg Jego, a On ich uzdrawiał” (Mt 15, 29-30).

Jaka jest historia Jeziora Galilejskiego? W języku hebrajskim nazwa tego miejsca to: Kinneret. Nazwa „Kinneret” może pochodzić od hebrajskiego słowa kinnor, które oznacza „harfę” lub „lirę”, ze względu na kształt jeziora. Nazwa jeziora pojawia się kilkakrotnie w Biblii Hebrajskiej: w Torze (Lb 34, 11), a także w Księdze Jozuego (13, 27), gdzie granice dwunastu rodów są szczegółowo opisane: „reszta królestwa Sichona, króla Cheszbonu, Jordan i jego okolice aż do krańców morza Kinneret po wschodniej stronie Jordanu”.  

Scena z dzisiejszej Ewangelii podejmuje bardzo ważny temat: stosunek Jezusa do rzeczy nieczystych, rzeczy powszechnie w czasach Jezusa uważanych za nieczyste.

Oto uczniowie Jezusa jedzą posiłek nieobmytymi rękami. Faryzeusze, którzy również są gośćmi Jezusa, obruszają się: jak oni mogą tak robić… Nie chodzi tu o nieumyte przed posiłkiem ręce. Chodzi o ręce nieobmyte – to nie jest reguła higieniczna, ale reguła prawna i symboliczna. To duża różnica. Faryzeusze i wielu Żydów w czasach Jezusa skrupulatnie przestrzegali nakazu obmycia rąk przed posiłkiem. Zwłaszcza Żydzi żyjący w diasporze, czyli rozproszeniu, poza ziemią świętą – obmywali ręce. Być może są tu widoczne wpływy greckie – o czym świadczy m.in. List Arysteasza z II wieku przed Chr. z Aleksandrii. Czytamy w nim, że „zgodnie ze zwyczajem Żydzi obmywali ręce, a gdy pomodlili się do Boga, zabierali się do czytania i wyjaśniania".

Określenie „syn człowieczy” pojawia się wielokrotnie w Ewangeliach i wyraźnie nawiązuje do jego użycia w szerszej tradycji żydowskiej, gdzie miało ono trzy różne znaczenia. Po pierwsze, w Księdze Jeremiasza (49, 18. 33, 50, 40. 43) „syn człowieczy” lub „syn Adama” oznacza ogólnie „mężczyznę” lub wszystkich ludzi. To samo oznacza zwrot „zrodzony z kobiety” znaleziony w zwojach znad Morza Martwego i w Liście do Galatów 4, 4. W tym ogólnym znaczeniu wyrażenie to pojawia się w wielu fragmentach Ewangelii, na przykład w Ewangelii Marka 2, 27-28 (także we fragmentach paralelnych): „I rzekł im: To szabat został ustanowiony dla człowieka, a nie człowiek dla szabatu. Zatem Syn Człowieczy jest panem szabatu”. Jezus odpowiada tutaj na krytykę, że pozwolił swoim głodnym uczniom zrywać kłosy w szabat i argumentuje, że bezpośrednie potrzeby ludzi - tutaj „człowieka”, co jest oczywiście synonimem „syna człowieczego” - mają pierwszeństwo przed rytualnymi nakazami szabatu. W ten sposób opowiada się po stronie tendencji poświadczonej w źródłach rabinicznych (Mekhilta i rabbi Ishmael na temat Księgi Wyjścia 31, 14): „Szabat został przekazany tobie, a nie ty szabatowi”.

Komentowany tekst jest częścią większej całości, na którą składają się wersety od 22 do 59 szóstego rozdziału czwartej Ewangelii. W tradycji chrześcijańskiej tekst ten określamy mianem Mowy Eucharystycznej. Choć ułożona w formę dialogu ma charakter mowy objawieniowej, która odkrywa przed nami Boże tajemnice. W komentowanym fragmencie użyta zostaje ważna objawieniowa formuła ego eimi –„ja jestem” z dopełnieniem – tutaj jest nim określenie „chlebem żywym”. W ramach Janowej Ewangelii formuły te odgrywają ważną rolę, ukazując jakiś aspekt tajemnicy Jezusa oraz Jego dzieła i misji. 

Tisza B'Aw oznacza prosto mówiąc "dziewiąty dzień miesiąca Aw". Samo w sobie nie brzmi to szczególnie wymownie, jednakże ta data zawsze była niepomyślna w historii żydowskiej. Jest to dzień narodowej tragedii w żydowskim kalendarzu. Zgodnie z tradycją judaizmu jest to data, w której miało miejsce pięć konkretnych narodowych katastrof, w tym zniszczenie Pierwszej i Drugiej Świątyni. W naszej wspólnej żałobie w tym dniu wspominamy również  inne nieszczęścia, które spotkały nasz naród, w tym wyprawy krzyżowe, wypędzenie Żydów z różnych krajów Europy i Szoah.