Pokora powinna zaczynać się od wielkich ludzi: rozumienie pokory w Nowym Testamencie i w źródłach żydowskich.

Widzimy, że pokora jest pojęciem, które zajmuje ważne miejsce w Nowym Testamencie. W Ewangelii Marka (10, 43-45) Jezus mówi swoim uczniom: „Nie tak będzie między wami. Lecz kto by między wami chciał się stać wielkim, niech będzie sługą waszym. A kto by chciał być pierwszym między wami, niech będzie niewolnikiem wszystkich. Bo i Syn Człowieczy nie przyszedł, aby Mu służono, lecz żeby służyć i dać swoje życie na okup za wielu.»

Jom Kippur to najświętszy dzień w kalendarzu żydowskim. Dzień Pojednania jest szczytem czasu pokuty - czterdziestu dni, które obejmują miesiąc Elul, dziesięć dni grozy od Rosz ha-Szana (Nowy Rok) do Jom Kippur. W Torze, po grzechu złotego cielca, Mojżesz błagał Boga o przebaczenie dla ludu. W Jom Kippur, pokuta została przyjęta i Mojżesz zniósł drugie tablice z dziesięcioma przykazaniami z góry Synaj.

W dzisiejszej Ewangelii Marek opowiada o wydarzeniu, które zaszło podczas drogi Jezusa do Jerozolimy, już w granicach Judei. Przedstawia dwie sceny dialogów z Jezusem: niewymienionego z imienia majętnego człowieka, który przychodzi do Chrystusa z pytaniem o życie wieczne oraz rozmowy Jezusa z uczniami, która jest konsekwencją tego pierwszego zdarzenia.

Ewangelia z tego tygodnia porusza bardzo delikatny temat, który jest również bardzo kontrowersyjny dzisiaj, podobnie jak w czasach Jezusa. Prawo Mojżeszowe wyraźnie zezwala na rozwód, jak jest to opisane w Księdze Powtórzonego Prawa 24, 1-4. Przyjrzymy się temu fragmentowi dokładniej za chwilę, ale ogólnie rzecz biorąc, fragment ten stwierdza, że jeśli mężczyzna poślubi żonę, a następnie nie znajdzie ona uznania w jego oczach, ponieważ zauważy w niej coś nieczystego - być może „nagannego” jest tu lepszym słowem - może dać jej akt rozwodu i odesłać ją ze swojego domu.

Rosz ha-Szana, co dosłownie oznacza głowę roku, to żydowski Nowy Rok. Z Miszny i Talmudu Babilońskiego dowiadujemy się, że świat został stworzony w ostatnich pięciu dniach miesiąca Elul. Adam i Ewa zostali stworzeni szóstego dnia stworzenia, który był pierwszym dniem miesiąca Tiszri – Rosz ha-Szana. Tak więc w Rosz ha-Szana świętujemy i upamiętniamy rocznicę stworzenia świata i ludzkości. Co więcej, Miszna (traktat Rosz ha-Szana) uczy nas, że świat i ludzie są sądzeni w czasie Rosz Haszana: „wszystkie stworzenia przechodzą przed Nim jak owce, jak jest powiedziane: „On, który ukształtował każdemu z nich serce, On, który zważa na wszystkie ich czyny” (Ps 33,15).

Dzisiejsze czytanie z Ewangelii Marka zawiera krótką narrację o dialogu apostoła Jana z Jezusem oraz serię podanych przez Jezusa wypowiedzi pouczających. Kiedy słuchamy tego słowa, to w pierwszej chwili te dwie części wydają się być niepowiązane ze sobą. Dzisiejsze czytania liturgiczne dają nam klucz, aby uchwycić przesłanie tego fragmentu Ewangelii jako całości. Zwracają bowiem naszą uwagę, na to, że ważny jest sam Bóg i Jego zamysł, a wszystkie dary, jakimi człowiek jest przez Boga obdarowywany mają tej prawdzie służyć i do tej prawdy prowadzić.

Jednakże zamiast być wdzięcznymi za swoją uprzywilejowaną pozycję, starają się ją wzmocnić. W konsekwencji staje się to działaniem na rzecz samouwielbienia i czymś całkowicie sprzecznym z nauczaniem Jezusa, że „ostatni będą pierwszymi, a pierwsi ostatnimi” (Mt 20, 16). Co gorsza uczniowie nie wiedzą, że ich zainteresowanie tą sprawą jest niesłuszne. Milczą kiedy Jezus pyta ich o co się spierają, ponieważ wiedzą, że spierają się o niewłaściwą rzecz.

Elul to nazwa ostatniego miesiąca żydowskiego roku poprzedzającego Nowy Rok - Rosz haSzana. Elul jest znany jako miesiąc miłosierdzia i przebaczenia, w którym duchowo przygotowujemy się do okresu Wielkich Świąt. Tradycyjnie jest to czas osobistej introspekcji i skruchy. W ramach przygotowań do Rosz haSzana jest przeprowadzany głęboki proces „rozliczania duszy”. Jest to czas kiedy tradycja uczy nas, że cała ludzkość jest wezwana do rozliczenia i Bożego sądu.

W Centrum Młodzieży Trójmorza im. błogosławionego Prymasa Tysiąclecia i św. Jana Pawła II w Wetlinie w województwie podkarpackim odbyły się warsztaty dla finalistów Ogólnopolskiego Konkursu Biblijnego, organizowanego corocznie przez Instytut Nauk Biblijnych KUL oraz Dzieło Biblijne im. Jana Pawła II.

Wrześniowe warsztaty zostały przygotowane we współpracy z Centrum Relacji Katolicko-Żydowskich KUL im. Abrahama J. Heschela. „Uczestniczyło kilkunastu księży i seminarzystów z całej Polski, którzy w Bieszczadach, ziemi wielu kultur, poznawali wspólne tradycje judaizmu i chrześcijaństwa oraz modlili się o pokój w Izraelu i w Ukrainie. W ten sposób kształtują się moderatorzy dialogu katolicko-żydowskiego, tak potrzebni w naszych społecznościach obywatelskich i w Kościele” - ocenił dyrektor Centrum Heschela KUL ks. dr hab. Marcin Kowalski, prof. KUL, jeden z prowadzących warsztaty.

Kiedy Izraelici utracili niezależność państwową po najeździe Babilończyków w 586 roku przed Chr., rozpoczął się trwający dwadzieścia sześć wieków okres, w którym praktycznie nie posiadali własnego niezawisłego państwa, z wyjątkiem stosunkowo krótkiego czasu rządów Hasmoneuszy. W czasie, gdy Jezus rozwijał swoją publiczną działalność, tendencje narodowowyzwoleńcze wśród Żydów będących wówczas pod okupacją rzymską, okazywały się szczególnie silne. Nadzieje te miał zrealizować oczekiwany Mesjasz.