Elul to nazwa ostatniego miesiąca żydowskiego roku poprzedzającego Nowy Rok - Rosz haSzana. Elul jest znany jako miesiąc miłosierdzia i przebaczenia, w którym duchowo przygotowujemy się do okresu Wielkich Świąt. Tradycyjnie jest to czas osobistej introspekcji i skruchy. W ramach przygotowań do Rosz haSzana jest przeprowadzany głęboki proces „rozliczania duszy”. Jest to czas kiedy tradycja uczy nas, że cała ludzkość jest wezwana do rozliczenia i Bożego sądu.
Mędrcy nauczają, że pierwszego dnia miesiąca Elul Mojżesz został wezwany do powtórnego wejścia na górę Synaj, aby spotkać się z Bogiem po tym, jak zostały rozbite pierwsze „Tablice Prawa” z Dziesięcioma Przykazaniami. Mojżesz spędził kolejne czterdzieści dni prosząc Boga o miłosierdzie i przebaczenie swojemu ludowi, który obraził Go grzechem złotego cielca: „W nowiu księżyca, miesiąca Elul, Święty niech będzie błogosławiony, powiedział do niego [Mojżesza]: 'Wstąp do Mnie na górę' (Pwt 10, 1) i niech zabrzmi szofar (trąba) w całym obozie, (...) Święty, niech będzie błogosławiony, został wywyższony głosem szofaru, jak jest powiedziane: 'Wstąpił Bóg wśród radosnych okrzyków, Pan przy dźwięku trąby' (Ps. 47: 5). Dlatego mędrcy postanowili, że szofar powinien rozbrzmiewać każdego roku w nowiu księżyca miesiąca Elul” (Midrasz). Stąd jednym z głównych zwyczajów tego miesiąca jest dęcie w barani róg (szofar) każdego dnia po zakończeniu porannej modlitwy.
Innym zwyczajem jest wstawanie bardzo wcześnie rano, aby błagać Boga o przebaczenie. Odmawiamy modlitwy skruchy, znane jako Selichot, ponieważ wcielamy w życie nauczanie króla Dawida, który czynił to samo w środku nocy: „Wstaję o północy, aby Cię wielbić za słuszne Twoje wyroki” (Ps 119, 62).
Jednakże, podczas gdy prosimy Boga o przebaczenie, mędrcy Miszny także nauczali: „Ponadto, za wykroczenia między człowiekiem a Bogiem Jom Kipur odpokutuje; jednak za wykroczenia między jedną osobą a drugą, Jom Kipur nie odpokutuje, dopóki człowiek nie ułagodzi drugiej osoby” (Traktat Miszny Joma, rozdział 8,9). Zanim zwrócimy się o przebaczenie do miłosiernego Boga, musimy najpierw poprosić naszych przyjaciół, członków naszej rodziny i naszych kolegów, aby wybaczyli nam wszystko to, czym ich obraziliśmy. Tak więc zwyczaje tego miesiąca mają na celu pomóc nam oraz naszej wewnętrznej dyspozycji przygotować się na nadchodzące Straszne Dni i na Sąd Ostateczny.
Tymczasem w miesiącu Elul „Król jest na polach”, jak nauczał nas chasydzki przywódca, rabin Szneur Zalman z Liadi. Bóg, nasz Król, zazwyczaj przebywa w swoim pałacu i tam jest jedynie widziany i tam zazwyczaj można się do Niego zwracać. Jednakże podczas miesiąca Elul król wychodzi na pola i każdy z jego poddanych łatwo może się do Niego zbliżyć. Ten miesiąc to czas bliskości z Bogiem, okres w którym łączność z Nim jest łatwiejsza niż w innych porach roku. W związku z tym jest to doskonały czas na wewnętrzną pracę nad sobą i pogłębienie naszej relacji z Bogiem.
O Autorze:
Rabin Oded Peles – izraelski edukator, kantor, muzykolog i przewodnik. Urodził się w Petach Tikwa w Izraelu w holendersko-niemieckiej rodzinie żydowskiej. Podążając śladami swojego dziadka, znanego kantora synagogi w Rotterdamie w Holandii, służył i występował jako kantor w społecznościach żydowskich na całym świecie przez ponad trzydzieści lat.