W 86. rocznicę ogłoszenia przez Hansa Franka obowiązku noszenia przez Żydów opasek z Gwiazdą Dawida Jad Waszem opublikowało wpis, który pomija kontekst niemieckiej okupacji Polski. Na fałszywą informację izraelskiego muzeum zareagowali przedstawiciele polskich władz oraz instytucje pamięci.
Nieprawdziwy wpis
Yad Vashem zamieściło na platformie X wpis: „Polska była pierwszym krajem, w którym Żydzi zostali zmuszeni do noszenia znaku identyfikacyjnego, aby odizolować ich od otaczającej ludności.” Następnie przypomniano, że 23 listopada 1939 roku „Generalny Gubernator Hans Frank wydał rozporządzenie nakazujące wszystkim Żydom powyżej 10. roku życia noszenie białej opaski o szerokości 10 cm z niebieską Gwiazdą Dawida” – głosi wpis izraelskiej instytucji.
Reakcja Muzeum Auschwitz i Instytutu Pileckiego
W reakcji na ten komunikat, polskie władze oraz muzea i instytucje pamięci wskazały, że brak informacji o niemieckiej okupacji to istotne zniekształcenie faktów. Muzeum Auschwitz-Birkenau odpowiedziało stanowczo. „Wydaje się, że jeśli ktokolwiek powinien znać fakty historyczne, to jest to Jad Waszem. Powinni w pełni zdawać sobie sprawę, że Polska była wówczas okupowana przez Niemcy i to Niemcy wprowadziły oraz egzekwowały to antysemickie prawo” – czytamy we wpisie Muzeum na platformie X.
Przypomniano też, że Jad Waszem planuje otworzyć oddział w Niemczech. „Mamy jednak szczerą nadzieję, że ten fałszywy i zniekształcający historię przekaz nie ma z tym nic wspólnego” – dodaje Muzeum Auschwitz-Birkenau.
Natomiast berliński oddział Instytutu Pileckiego podkreślił wagę precyzji w dyskursie o Holokauście. „W czasach powszechnego zniekształcania historii II wojny światowej, nazistowskich Niemiec i Holokaustu precyzyjny język i dokładne fakty są niezbędne” – napisano w oświadczeniu. Wyjaśniono, że dekret Hansa Franka obowiązywał w Generalnym Gubernatorstwie, czyli „części okupowanej Polski zajętej przez nazistowskie Niemcy i poddanej osobnej niemieckiej administracji” — obszarze od początku „poddanym skrajnemu terrorowi, przemocy i segregacji rasowej”.
Głos polskich władz
Na wpis Jad Waszem zareagowały polskie władze. Wicepremier i szef MSZ Radosław Sikorski poprosił o poprawienie informacji. „Proszę doprecyzować, że to była okupowana przez Niemców Polska” - napisał minister spraw zagranicznych. Do krytyki wpisu Jad Waszem dołączyła minister w Kancelarii Prezydenta Agnieszka Jędrzak. „To niemieckie władze okupacyjne zmusiły Żydów do noszenia znaków. Dlaczego ich pomijacie? Gdy usuwa się Niemców z równania, całość przestaje mieć sens. Przestańcie zniekształcać historię” – zaapelowała.
Komunikat Jad Waszem
Po fali krytyki, która przetoczyła się w sieci i polskich mediach, Jad Waszem opublikowało kolejny wpis. „Jak zauważyło wielu użytkowników i jak wyraźnie wskazano w podlinkowanym artykule, zostało to dokonane na rozkaz władz niemieckich” – napisało Jad Waszem na platformie X.
Rozporządzenie Hansa Franka
Przepisy o przymusowym oznakowaniu ludności żydowskiej weszły w życie 1 grudnia 1939 roku. Zgodnie z rozporządzeniem, każdy Żyd powyżej 10. roku życia miał obowiązek nosić na prawym ramieniu opaskę z gwiazdą Dawida. Rozporządzenia Generalnego Gubernatora nie wszędzie były respektowane i wdrażane terminowo. Na przykład w Lublinie ustanowiono 27 listopada dniem wprowadzenia oznakowania w formie żółtej gwiazdy Dawida, którą początkowo Żydzi mieli nosić na prawej piersi i plecach. Po kilku dniach ograniczono konieczność oznakowania do przyszycia gwiazdy na prawej piersi.
_________________
Heschel Center News