Pierwsza i Druga Księga Machabejska relacjonuje jak Grecy chcieli narzucić swoją politeistyczną religię w Izraelu. Gdyby im się to udało, zgasłoby tam światło wiary w Jedynego Boga. Dzięki powstaniu braci Machabeuszów zbezczeszczona Świątynia Jerozolimska została oczyszczona. Święto Chanuka wspomina cud rozmnożenia rytualnie czystej oliwy, która była używana do podtrzymywania światła w świątynnej menorze. Oliwa, która miała wystarczyć na jeden dzień paliła się przez osiem dni. Dokładnie tyle trwało wyrobienie kolejnej ilości rytualnie czystej oliwy.
Płonie przez osiem wieczorów
Aby upamiętnić ten cud, podczas święta Chanuka codziennie zapala się świece przez osiem wieczorów. W przykazaniach dotyczących zapalania świec chanukowych pojawia się rzekoma sprzeczność. Z jednej strony nakazane jest upublicznianie cudu, a z drugiej strony jest przykazanie, które nakazuje zapalać świece w domu. Jakie jest, więc znaczenie zapalania chanukowych świec? Czy jest to otwartość na rzeczy znajdujące się na zewnątrz, np. na przestrzeń publiczną czy też jest to raczej skoncentrowanie się na własnym domu i na przestrzeni prywatnej? Oczywiście, pierwszą oczywistą odpowiedzią jest to, że cud trzeba publicznie wszystkim ogłosić. Jednak, aby to uczynić trzeba wpierw oprzeć się na wartościach wiary, na naszym życiu wewnętrznym i na tradycjach wyniesionych z rodziny. Tylko wtedy będziemy mogli podzielić się czymś cennym z innymi ludźmi.
Światło ukazuje jasność
Tu możemy zadać sobie także pytanie: jakie jest znaczenie światła? Osiemnastowieczny Rabin Juda Lew ben Betsalel nauczał, że światło ukazuje jedność. Wyobraźmy sobie, że ktoś wchodzi do ciemnego pomieszczenia. Osoba ta nie będzie wiedziała, gdzie się znajduje nawet, gdy po omacku będzie tam dotykać różne przedmioty. Kiedy zapala się światło nagle wszystko staje się jasne. Osoba od razu wie, gdzie się znajduje i do czego jest przeznaczone dane pomieszczenie.
Szukanie jedności
Można powiedzieć, że kiedy patrzymy na świat dzieje się podobnie. Nie wszystko zawsze wydaje się klarowne czy jasne. Często trudno jest nam odnaleźć coś, co łączący wszystkie elementy naszego otoczenia i życia. Właśnie tu może nas „oświecić” święto Chanuka. Szukanie jedności oraz znajdowanie jej w świecie i w naszym otoczeniu jest jednym z ukrytych nauk tego święta. Wszystko na tym świecie ma swoje miejsce i każda osoba ma godność oraz swoją misję. Dlatego jest tak ważne, aby odnaleźć sens istnienia każdej rzeczy i każdego człowieka. To Bóg nadaje sens wszystkiemu istnieniu i je jednoczy w sobie. To On daje nam światło zrozumienia oraz rozeznania w każdej sytuacji.
Ogłosić cud
Przykazania związane ze świętem Chanuka nakazują upublicznianie, ogłaszanie cudu, który wydarzył się prawie dwa tysiące lat temu. Zapalane świece mają być widoczne na zewnątrz domu. Gest ten ukazuje jedność wszystkich wierzących, którzy wykonują to przykazanie każdego wieczora przez osiem dni. Jest to nieustające świadectwo wytrwałej i nieugiętej wiary na przestrzeni wieków. Jednocześnie przykazanie zapalania świec w domu ukazuje jeszcze inny wymiar jedności. Każdy domownik jest kimś wyjątkowym. Dziecko nie jest rodzicem, a mąż nie jest żoną. Każda osoba jest inna od pozostałych członków rodziny, ale pomimo różnic każda osoba jest w stanie stworzyć życie rodzinne i przekazać innym dar wiary oraz ludzkie wartości. To często dzięki różnicom pojawiają się nowe projekty oraz pomysły. W ten sposób nowość może zaistnieć w życiu. Potrzebne jest jednak w tym wszystkim światło wiary, które pomaga zjednoczyć nasze życie osobiste oraz życie całej rodziny pomimo naszych różnic. To właśnie w zjednoczeniu z Bogiem oraz z naszymi bliskimi stajemy się światłem i świadectwem Bożego działania w świecie. Stajemy się żywymi światłami ogłaszającymi Boże cuda.
s. Eliana Kuryło, CB – Emmaus-Nicopolis, Izrael