W judaizmie idea służenia ważnym duchowym osobom i ich uczniom ma niezwykłą wartość. Wyraża ona uznanie dla sprawiedliwych, pragnienie przywiązania się do nich oraz uczenia się od nich w głęboko duchowy sposób – pisze w komentarzu dla Centrum Heschela KUL Shlomo Libertowski, wykładowca Tory w Beth Shemesh, komentując słowa Jezusa zawarte w Ewangelii niedzieli 2 lipca.
Wykładowca Tory przywołuje historie ze Starego Testamentu, mówiące o znaczeniu służby. Jozue służył Mojżeszowi, zanim został jego następcą. Podobnie Elizeusz był uczniem i sługą Eliasza, zanim sam stał się prorokiem. Służba mędrcom i ich uczniom jest trwale obecna w kulturze judaizmu. Ma większe znaczenie niż bezrefleksyjne pobieranie nauki. „Mędrcy Talmudu nauczali, że służba Torze, czyli jej przedstawicielom, jest ważniejsza niż uczenie się Tory od nich” (Berachot 7:22) – podkreśla Shlomo Libertowski.
Libertowski przypomina, że słowa Jezusa – „Kto poda kubek świeżej wody do picia jednemu z tych najmniejszych, dlatego że jest uczniem, zaprawdę powiadam wam, nie utraci swojej nagrody” (Mt 10,42) – wpisują się w żydowską tradycję służenia sprawiedliwym i ich uczniom.
Publikujemy pełny tekst komentarza
W dzisiejszym komentarzu spróbujemy znaleźć powiązanie między Nowym Testamentem, a Biblią Hebrajską na temat służby uczonym i ich najbliższym uczniom. W judaizmie idea służenia ważnym, duchowym osobistościom i ich wykształconym uczniom jest ważną i doniosłą wartością. W Izraelu można na przykład zobaczyć klepsydrę zmarłej osoby, na której jest napisane, że ktoś służył wykształconym osobom i był im bliski. W podobny sposób pisze się także o ludziach, którzy za życia służyli rabinom i ich uczniom.
W źródłach biblijnych po raz pierwszy czytamy o idei „służenia uczniom” w kontekście historii Jozuego, syna Nuna, następcy Mojżesza. Mówi o tym Pięcioksiąg w Księdze Liczb: „Jozue, syn Nuna, od młodości swojej był w służbie Mojżesza” (Lb 11,28). Mędrcy wspominają o tym w następujący sposób: „Chwała Jozuemu, który został nazwany sługą Mojżesza”. Dlatego mędrcy mówili: „Większa jest jego służba niż jego nauka” (Midrasz Posikt Zotarta, Sefer Midbar – Liczb, Parasza Ha'alach).
Innym przykładem, który uczy o znaczeniu służby i pomocy liderom i ich uczniom jest historia z Drugiej Księgi Królewskiej (2 Krl 3,11). Historia ta dotyczy Jozafata, króla Judy, szukającego proroka, który mógłby się pomodlić o powodzenie kampanii przeciwko wrogowi. Sługa Jozafata zasugerował mu: „Jest tu Elizeusz, syn Szafata, który polewał wodą ręce Eliasza”. Na to król odpowiedział: „+On ma słowo Pańskie.+ Więc król izraelski, Jozafat, i król Edomu poszli do niego” (2 Krl 3,12). Sługa nie wspomniał, że Elizeusz studiował Torę ze swoim mistrzem, ale wspomniał, że dał mu wodę do picia! Stąd mędrcy Talmudu nauczali, że służba Torze, czyli jej przedstawicielom, jest ważniejsza niż uczenie się Tory od nich (Berachot 7:22).
Przyjrzyjmy się teraz związkowi pomiędzy słowami Biblii Hebrajskiej i Nowego Testamentu oraz ich wpływowi na słowa apostołów. W Nowym Testamencie mamy następujący cytat w Ewangelii św. Mateusza: „Kto przyjmuje proroka jako proroka, nagrodę proroka otrzyma. Kto przyjmuje sprawiedliwego jako sprawiedliwego, nagrodę sprawiedliwego otrzyma. Kto poda kubek świeżej wody do picia jednemu z tych najmniejszych, dlatego że jest uczniem, zaprawdę powiadam wam, nie utraci swojej nagrody” (Mt 10,41-42).
Jezus mówi o „jednym z tych najmniejszych”, co może nam przypominać o tym, co jest napisane w Talmudzie (Bava Batra 551) w porównaniu Mojżesza do jego ucznia Jozuego. Jest tam powiedziane: „Twarz Mojżesza jest jak oblicze słońca, a twarz Jozuego jest jak oblicze księżyca”, co oznacza, że Mojżesz symbolizuje słońce, podczas gdy Jozue symbolizuje księżyc, który czerpie swoje światło od słońca. W ten sposób uczeń (Jozue), który służył swemu panu, został jego następcą i otrzymał przywilej bycia tym, który wprowadził lud Izraela do Ziemi Obiecanej.
Słowa Jezusa, zapisane przez apostoła Mateusza, odzwierciedlają ważną i głęboką tradycję służenia mędrcom. Wyraża ona uznanie dla sprawiedliwych i ich uczniów oraz pragnienie przywiązania się do nich i uczenia się od nich w głęboko duchowy sposób, a nie jedynie gromadzenia wiedzy dla samej wiedzy.
O Autorze
Shlomo Libertowski, wykładowca Tory w Beth Shemesh, członek Nostra Aetate 4 w Jerozolimie – ekumenicznej organizacji zajmującej się dialogiem żydowsko-katolickim. Centrum Heschela KUL