7 listopada 2000 roku, podczas I Kongresu Kultury Chrześcijańskiej w Lublinie, naczelny rabin Rzymu Elio Toaff został doktorem honoris causa Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego. To właśnie on w rzymskiej synagodze witał dwóch Papieży – Jana Pawła II i Benedykta XVI – tworząc nie tylko symboliczne mosty między judaizmem i chrześcijaństwem.
Historyczne uhonorowanie w Lublinie
Uhonorowanie rabina Toaffa przez KUL 25 lat temu było wydarzeniem wyjątkowym nie tylko w historii uczelni, ale i w dziejach dialogu katolicko-żydowskiego w Polsce. Decyzję o nadaniu tytułu Senat KUL podjął 28 września 2000 roku, a uroczystość odbyła się 7 listopada – w ramach pierwszego Kongresu Kultury Chrześcijańskiej.
Wówczas doktorat honoris causa KUL nadano przedstawicielom trzech różnych tradycji i wyznań. Wraz z Toaffem tytuł otrzymali: patriarcha rumuński Teoktyst i kard. William Keeler z USA. Jak zapisano w protokole Senatu, wyróżnienie dla rabina Rzymu było wyrazem uznania „wielkich zasług w dziele wzajemnego zbliżenia Żydów i chrześcijan, a zwłaszcza dialogu pomiędzy Synagogą a Kościołem katolickim oraz promowania w tym duchu współpracy naukowej i kulturalnej”.
Spotkania, które zmieniły historię
Elio Toaff urodził się w 1915 roku w rodzinie żydowskiej w Livorno. Od 1951 roku pełnił funkcję naczelnego rabina Rzymu. W czasie II wojny światowej wspierał włoski ruch oporu i sam, ukrywając się przed prześladowaniami, pomagał uchodźcom żydowskim. Po wojnie stał się jednym z najważniejszych przywódców duchowych włoskiego judaizmu i rzecznikiem pojednania między religiami.
Spotkania, które zmieniły historię
13 kwietnia 1986 roku Toaff przyjął w Wielkiej Synagodze w Rzymie Papieża Jana Pawła II, pierwszego w historii Biskupa Rzymu, który odwiedził żydowskie miejsce modlitwy. Tam padły słowa Papieża, które przeszły do historii: „Jesteście naszymi starszymi braćmi”.
Uścisk Toaffa i Jana Pawła II stał się jednym z najbardziej rozpoznawalnych obrazów dialogu międzyreligijnego XX wieku.
Dwadzieścia cztery lata później, 17 stycznia 2010 roku, w tej samej synagodze rabin Toaff – już jako emeryt – powitał Benedykta XVI. Papież mówił wówczas, że Sobór Watykański II „dał decydujący bodziec do tego, by z zaangażowaniem i w sposób nieodwołalny wejść na drogę dialogu, braterstwa i przyjaźni”.
Lublin jako przestrzeń spotkania
Uhonorowanie Toaffa przez KUL miało wymiar głęboko symboliczny. W Lublinie – mieście, w którym dojrzewała myśl teologiczna Karola Wojtyły – uhonorowano człowieka, który współtworzył historię papieskiego dialogu z judaizmem.
____________________
Heschel Center News